Περιεμφυτευματικές βλάβες

Φλεγμονή στα ούλα μικροβιακής αιτιολογίας μπορεί να προκύψει ανεξάρτητα από το αν αυτά περιβάλλουν δόντια ή εμφυτευματα. Σε αντιστοιχία με την ουλίτιδα και την περιοδοντίτιδα που είναι οι νόσοι των ούλων γύρω από τα φυσικά δόντια στα εμφυτεύματα τα προβλήματα αυτά ονομάζονται περιβλεννογονίτιδα και περιεμφυτευματίτιδα. Τα φλεγμονώδη προβλήματα των ούλων γύρω από τα εμφυτεύματα αν και είναι μικροβιακής αιτιολογίας, επιβαρύνονται από άλλους παράγοντες όπως είναι το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η λήψη φαρμάκων που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα ή προκαλούν διόγκωση των ούλων, κ.α.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η φλεγμονή γύρω από τα εμφυτεύματα ξεκινάει πιο δύσκολα σε σχέση με τα δόντια, όμως, αν ξεκινήσει είναι πιο δύσκολο να ελεγχθεί και να σταματήσει η εξέλιξή της.

ΠΕΡΙΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΙΤΙΔΑ

Η περιβλεννογονίτιδα είναι η πιο απλή μορφή φλεγμονής γύρω από τα εμφυτεύματα και στην περίπτωση αυτή πάσχουν μόνο τα ούλα – βλεννογόνος.

Ξεκινάει από την συσσώρευση μικροβίων γύρω από τον αυχένα των εμφυτευμάτων, στην περιοχή δηλαδή που η θήκη πάνω από το εμφύτευμα έρχεται σε επαφή με τα ούλα. Στην περιβλεννογονίτιδα τα ούλα γίνονται κόκκινα και ευαίσθητα, πρήζονται και στην ανίχνευση με τον περιοδοντικό ανιχνευτήρα ματώνουν, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην ουλίτιδα. Η αιμορραγία των ούλων γύρω από τα εμφυτεύματα μπορεί να μην είναι εμφανής κατά τη στοματική υγιεινή. Στη φάση αυτή η φλεγμονή δεν έχει προχωρήσει στο κόκκαλο, και η θεραπεία της είναι εφικτή και προβλέψιμη. Σε ακτινογραφική εξέταση δεν φαίνεται καταστροφή οστού γύρω από το εμφύτευμα.

Η θεραπεία της περιβλεννογονίτιδας είναι ο βαθύς καθαρισμός σε συνδυασμό με την χρήση αντισηπτικών ουσιών, την εφαρμογή συγκεκριμένων συσκευών laser (που δεν φθείρουν την επιφάνεια των εμφυτευμάτων) για απολύμανση και διέγερση της επούλωσης, την τελειοποίηση της στοματικής υγιεινής, τη δημιουργία συνθηκών που θα διευκολύνουν την προσπέλαση της οδοντόβουρτσας και των μεσοδοντίων βουρτσών, και την στενή παρακολούθηση του ασθενή από τον οδοντίατρο. (βλ. θεραπεία περιεμφυτευματικών βλαβών με laser)

ΠΕΡΙΕΜΦΥΤΕΥΜΑΤΙΤΙΔΑ

Η περιεμφυτευματίτιδα είναι η πιο προχωρημένη μορφή φλεγμονής γύρω από τα εμφυτεύματα. Στην περίπτωση αυτή εκτός από τα ούλα και το βλεννογόνο που περιβάλλει τα εμφυτεύματα πάσχει και το κόκκαλο.

Η επέκταση της φλεγμονής στο κόκκαλο έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή του. Ανάλογα με τη βαρύτητα της περιεμφυτευματίτιδας καταστρέφεται άλλοτε άλλη ποσότητα οστού και σε πολύ προχωρημένα στάδια, το εμφύτευμα που πάσχει, κουνιέται και πέφτει.

Η περιεμφυτευματίτιδα ξεκινάει πάντοτε από περιβλεννογονίτιδα και οφείλεται στην συγκέντρωση μικροβίων στο όριο της θήκης του εμφυτεύματος με τα ούλα. Αν τα μικρόβια αυτά δεν απομακρυνθούν έγκαιρα από την περιοχή αυτή, προχωράνε βαθύτερα και προκαλούν ζημιά στο κόκκαλο που στηρίζει τα εμφυτεύματα. Το κόκκαλο με τη σειρά του καταστρέφεται και κάποια στιγμή το εμφύτευμα κουνιέται και πέφτει. Ένα εμφύτευμα που κουνιέται είναι καταδικασμένο να χαθεί.

Στην περιεμφυτευματίτιδα τα ούλα γίνονται κόκκινα και ευαίσθητα, πρήζονται και στην ανίχνευση με τον περιοδοντικό ανιχνευτήρα ματώνουν. Ο περιοδοντικός ανιχνευτήρας βυθίζεται κάτω από τα ούλα σε βάθος μεγαλύτερο των 4 χιλιοστών, εύρημα που δείχνει ότι το κόκκαλο έχει αρχίσει να καταστρέφεται, όπως ακριβώς συμβαίνει και στην περιοδοντίτιδα. Η αιμορραγία των ούλων γύρω από τα εμφυτεύματα μπορεί να μην είναι εμφανής κατά τη στοματική υγιεινή. Στη φάση αυτή η φλεγμονή έχει προχωρήσει στο κόκκαλο, και η θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας δεν είναι πάντοτε προβλέψιμη. Σε ακτινογραφική εξέταση η καταστροφή του οστού γύρω από το εμφύτευμα είναι εμφανέστατη.

Η θεραπεία της περιεμφυτευματίτιδας εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την βαρύτητα της καταστροφής του οστού και την μορφολογία της βλάβης. Αν το κόκκαλο έχει καταστραφεί σε οριζόντιο επίπεδο γύρω από το εμφύτευμα, ο μόνος τρόπος να σταματήσουμε την καταστροφή και να προλάβουμε την επιδείνωσή της είναι η απομάκρυνση των μικροβίων και η χειρουργική εξάλειψη του θυλάκου μετατοπίζοντας τα ούλα στο ύψος που έχει μετακινηθεί το κόκκαλο. Αν η καταστροφή στο οστούν σχηματίζει γωνία με το εμφύτευμα, τότε υπάρχει η δυνατότητα με τη βοήθεια πολύ εξειδικευμένων αναπλαστικών χειρουργικών τεχνικών να ξαναφτιάξουμε μέρος από το χαμένο κόκκαλο και να ξαναδώσουμε στο εμφύτευμα μέρος από την χαμένη του στήριξη.

Στην περίπτωση της χειρουργικής εξάλειψης του θυλάκου γύρω από ένα εμφύτευμα πρέπει πάντα να προηγείται βαθύς καθαρισμός. Αυτός γίνεται σε συνδυασμό με την χρήση αντισηπτικών ουσιών και αντιβιοτικών φαρμάκων, την εφαρμογή συγκεκριμένων συσκευών laser (που δεν φθείρουν την επιφάνεια των εμφυτευμάτων) για επιπρόσθετη απολύμανση και διέγερση της επούλωσης στην περιοχή της φλεγμονής. Προϋπόθεση για την επιτυχία της θεραπείας της περιεμφυτευματίτιδας και την διατήρηση του αποτελέσματος αυτής είναι η τελειοποίηση της στοματικής υγιεινής και η δημιουργία συνθηκών που θα διευκολύνουν την προσπέλαση της οδοντόβουρτσας και των μεσοδοντίων βουρτσών, και η στενή παρακολούθηση του ασθενή από τον οδοντίατρο. Μετά την ελάττωση της φλεγμονής στους περιεμφυτευματικούς ιστούς η θεραπεία ολοκληρώνεται με την εξάλειψη του θυλάκου χειρουργικά. Στην περίπτωση αυτή γίνεται πρώτα τοπική αναισθησία στην περιοχή και μετά από μια μικρή τομή στα ούλα αυτά απομακρύνονται από τη επιφάνεια του εμφυτεύματος και το κόκκαλο. Με ειδικά εργαλεία που δεν φθείρουν το εμφύτευμα, πολύ προσοχή και υπομονή καθαρίζεται η επιφάνειά του, αφαιρούνται οι ιστοί που φλεγμαίνουν και τα ούλα ράβονται σε επαφή με το κόκκαλο. Πολύ συχνά μετά την επούλωση των ούλων, μέρος της επιφάνειας του εμφυτεύματος αναπόφευκτα αποκαλύπτεται στο στοματικό περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι αν η περιοχή αυτή είναι πρόσθια που αποκαλύπτεται κατά το χαμόγελο δημιουργούνται αισθητικά προβλήματα, ενώ η στοματική υγιεινή από την πλευρά του ασθενή γίνεται δυσκολότερη γιατί θα πρέπει να καθαρίζει και την εκτεθειμένη πλέον επιφάνεια του εμφυτεύματος που εκ κατασκευής έχει την τάση να κρατάει πάνω της πολλά μικρόβια (είναι αδρή και έχει σπείρωμα). Η ίδια διαδικασία μπορεί να γίνει γρήγορα αναίμακτα και αποτελεσματικά με την εφαρμογή συγκεκριμένων συσκευών laser που ενδείκνυνται για χρήση γύρω από εμφυτεύματα και κοντά στο κόκκαλο. (βλ. θεραπεία περιεμφυτευματικών βλαβών με laser)

Στην περίπτωση της εξάλειψης του θυλάκου γύρω από ένα εμφύτευμα με ανάπλαση του χαμένου οστού, επίσης προηγείται ο βαθύς καθαρισμός. Αυτός γίνεται και σε αυτή την περίπτωση με την χρήση αντισηπτικών ουσιών και αντιβιοτικών φαρμάκων και την εφαρμογή συγκεκριμένων συσκευών laser (που δεν φθείρουν την επιφάνεια των εμφυτευμάτων). Προϋπόθεση για την επιτυχία της θεραπείας της περιεμφυτευματίτιδας και την διατήρηση του αποτελέσματος αυτής είναι για μια ακόμη φορά η τελειοποίηση της στοματικής υγιεινής, η δημιουργία συνθηκών που θα διευκολύνουν την προσπέλαση της οδοντόβουρτσας και των μεσοδοντίων βουρτσών, και η στενή παρακολούθηση του ασθενή από τον οδοντίατρο. Μετά την ελάττωση της φλεγμονής στους περιεμφυτευματικούς ιστούς η θεραπεία ολοκληρώνεται με την ανάπλαση της ενδοοστικής βλάβης χειρουργικά. Στην περίπτωση αυτή γίνεται πρώτα τοπική αναισθησία στην περιοχή και μετά από μια μικρή τομή στα ούλα αυτά απομακρύνονται από τη επιφάνεια του εμφυτεύματος και το κόκκαλο. Με ειδικά εργαλεία που δεν φθείρουν το εμφύτευμα, με αντισηπτικά υγρά και εφαρμογή laser, προσοχή και υπομονή καθαρίζεται η επιφάνειά του, αφαιρούνται οι ιστοί που φλεγμαίνουν και τοποθετούνται τα αναπλαστικά υλικά (κόκκαλο και μεμβράνη) μέσα στην βλάβη. Τα ούλα ράβονται πάνω από τα αναπλαστικά υλικά. Σε κάποιες περιπτώσεις η προσθετική εργασία πάνω από το εμφύτευμα αφαιρείται και το εμφύτευμα καλύπτεται από τα ούλα όπως όταν είχε γίνει η εμφύτευσή του. Μια τέτοια βλάβη για να επουλωθεί χρειάζεται4-6 μήνες και εξαρτάται από το είδος του οστικού μοσχεύματος που χρησιμοποιήθηκε. Αν κατά την αναπλαστική τεχνική που εφαρμόστηκε τα ούλα ράφτηκαν πάνω από το εμφύτευμα, στους 4-6 μήνες ακολουθεί μια νέα επέμβαση στην περιοχή κατά την οποία το εμφύτευμα αποκαλύπτεται στο στοματικό περιβάλλον. Ένα μήνα μετά την επούλωση των ιστών τοποθετείται η προσθετική εργασία πάνω από το εμφύτευμα. Η προσθετική εργασία μπορεί να είναι η παλιά που αφαιρέθηκε ή μια νέα, ανάλογα με την κρίση του γιατρού. (βλ. θεραπεία περιεμφυτευματικών βλαβών με laser)